Το
κάθε διάστημα μπορούμε να το βρούμε σε
διάφορες κλίμακες, μείζονες και ελάσσονες.
Για να βρούμε λοιπόν ένα διάστημα σε
ποιες μείζονες και ελάσσονες κλίμακες
ανήκει κάνουμε τα εξής:
Αναγνωρίζουμε
το διάστημα, βρίσκουμε το ύψος και το
είδος του. Σε περίπτωση που κάνουμε
λάθος αναγνώριση θα είναι και λανθασμένες
οι κλίμακες που θα βρούμε, γι'αυτο πρέπει
να είμαστε προσεκτικοί.
Παίρνουμε
για παράδειγμα το παρακάτω διάστημα
ΝΤΟ - ΜΙ:
Το
διάστημα αυτό είναι 3ης μεγάλο και το
σημειώνουμε πάνω από το διάστημα.
Κάνουμε
χρήση του πίνακα 1, ο
πίνακας αυτός περιέχει όλα τα διαστήματα
που σχηματίζονται σε καθε βαθμίδα
οποιασδήποτε μείζονας και ελάσσονας
κλίμακας.
Μείζονες
|
Ελάσσονες
|
||||
Ύψος
|
Είδος
|
Βαθμίδες
|
Ύψος
|
Είδος
|
Βαθμίδες
|
1ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, IV, V, VI, VII
|
1ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, IV, V, VI, VII
|
2ας
|
Μεγάλα
|
I,
II, IV, V, VI
|
2ας
|
Μεγάλα
|
I,
III, IV
|
2ας
|
Μικρά
|
III,
VII
|
2ας
|
Μικρά
|
II,
V, VII
|
2ας
|
Αυξημένα
|
2ας
|
Αυξημένα
|
VI
|
|
3ης
|
Μεγάλα
|
I,
IV, V
|
3ης
|
Μεγάλα
|
III,
V, VI
|
3ης
|
Μικρά
|
II,
III, VI, VII
|
3ης
|
Μικρά
|
I,
II, IV, VII
|
4ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, V, VI, VII
|
4ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, V
|
4ης
|
Αυξημένα
|
IV
|
4ης
|
Αυξημένα
|
IV,
VI
|
4ης
|
Ελαττωμένα
|
4ης
|
Ελαττωμένα
|
VII
|
|
5ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, IV, V, VI
|
5ης
|
Καθαρά
|
I,
IV, V, VI
|
5ης
|
Αυξημένα
|
5ης
|
Αυξημένα
|
III
|
|
5ης
|
Ελαττωμένα
|
VII
|
5ης
|
Ελαττωμένα
|
II,
VII
|
6ης
|
Μεγάλα
|
I,
II, IV, V
|
6ης
|
Μεγάλα
|
II,
III, IV, VI
|
6ης
|
Μικρά
|
III,
VI, VII
|
6ης
|
Μικρά
|
I, V,
VII
|
7ης
|
Μεγάλα
|
I, IV
|
7ης
|
Μεγάλα
|
I,
III, VI
|
7ης
|
Μικρά
|
II,
III, V, VI, VII
|
7ης
|
Μικρά
|
II,
IV, V
|
7ης
|
Ελαττωμένα
|
7ης
|
Ελαττωμένα
|
VII
|
|
8ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, IV, V, VI, VII
|
8ης
|
Καθαρά
|
I,
II, III, IV, V, VI, VII
|
Βρίσκουμε
σε ποιές βαθμίδες των μείζονων και
ελάσσονων κλιμάκων, σχηματίζεται το
διάστημα που αναγνωρίσαμε. Στην
περίπτωση του παραδείγματός, το διάστημα
3ης μεγάλο, σχηματίζεται στις παρακάτω
βαθμίδες:
I,
IV, V στις
μείζονες και III,
V, VI στις
ελάσσονες.
Τις
παραπάνω βαθμίδες που βρήκαμε τις
γράφουμε κάθετα, κάτω απο το
διάστημα. Αριστερά
τις βαθμίδες που σχηματίζεται το διάστημα
στις μείζονες κλίμακες και δεξία τις
βαθμίδες που σχηματίζεται στις ελάσσονες.
Εύρεση του διαστήματος
στις μείζονες κλίμακες
Αφού
λοιπόν τοποθετήσαμε τις βαθμίδες που
βρήκαμε κάθετα, κάνουμε χρήση του
πίνακα 2α για να
βρούμε σε ποιές μείζονες κλίμακες
σχηματίζεται το διάστημα, στο παράδειγμά
μας το 3ης μεγάλο.
Το
διάστημα που σχηματίζεται μεταξύ της
τονικής(βαθμίδα Ι) και των υπόλοιπων
βαθμίδων στις μείζονες κλίμακες
|
||||||
I-I
|
I-II
|
I-III
|
I-IV
|
I-V
|
I-VI
|
I-VII
|
1K
|
2Μ
|
3Μ
|
4Κ
|
5Κ
|
6Μ
|
7Μ
|
Πινακας
2α
Το διάστημα μας σύμφωνα
με το παράδειγμα, σχηματίζεται στην I,
IV και V βαθμίδα στις μείζονες. Άρα για
να βρούμε σε ποιά μείζονα κλιμακα
σχηματίζεται στην πρώτη βαθμίδα
της (Ι), κατεβαίνουμε ένα διάστημα 1Κ
απο τον χαμηλότερο φθόγγο του διαστήματος
στο παράδειγμα που είναι το Ντο και
βρίσκουμε την Ντο μείζονα.
Στη συνέχεια για να
βρούμε σε ποια κλιμακα σχηματίζεται
στην τέταρτη βαθμίδα της (IV),
κατεβαίνουμε ένα διάστημα 4Κ
απο τον χαμηλότερο φθογγο(Ντο στο
παράδειγμά μας) και βρίσκουμε την Σολ
μείζονα.
Τέλος, για να βρόυμε
σε ποιά κλίμακα σχηματίζεται στην πέμπτη
βαθμίδα της (V), κατεβαίνουμε ένα διάστημα
5Κ απο τον χαμηλότερο
πάντα φθόγγο(Ντο στο παράδειγμά μας)
και βρίσκουμε τη Φα μείζονα.
Άρα για το διάστημα
ΝΤΟ – ΜΙ του παραδείγματος, η βάση του
βρίσκεται:
- Στην Ι βαθμίδα της ΝΤΟ μείζονας
- Στην IV βαθμίδα της ΣΟΛ μείζονας
- Στην V βαθμίδα της ΦΑ Μείζονας
Εύρεση του διαστήματος
στις ελάσσονες κλίμακες
Κάνουμε
χρήση του πίνακα 2β
για να βρούμε σε ποιές ελάσσονες κλίμακες
σχηματίζεται το διάστημα, στο παράδειγμά
μας το 3ης μεγάλο.
Παρατηρούμε
πως ο πίνακας 2β για τις ελάσσονες
κλίμακες διαφέρει σε σχέση με τον πίνακα
2α για τις μείζονες μόνο στα διαστήματα
I-III που και
Ι-VΙ
Το
διάστημα που σχηματίζεται μεταξύ της
τονικής(βαθμίδα Ι) και των υπόλοιπων
βαθμίδων στις ελάσσονες κλίμακες
|
||||||
I-I
|
I-II
|
I-III
|
I-IV
|
I-V
|
I-VI
|
I-VII
|
1K
|
2Μ
|
3μ
|
4Κ
|
5Κ
|
6μ
|
7Μ
|
Πίνακας
2β
Το διάστημα μας σύμφωνα
με το παράδειγμα, σχηματίζεται στην
III, V και VI βαθμίδα στις ελάσσονες. Άρα
για να βρούμε σε ποιά ελάσσονα κλιμακα
σχηματίζεται στην τρίτη βαθμίδα
της (ΙΙΙ), κατεβαίνουμε ένα διάστημα 3μ
απο τον χαμηλότερο φθόγγο του διαστήματος
του παραδείγματος που είναι το Ντο και
βρίσκουμε τη Λα ελάσονα.
Στη συνέχεια για να
βρούμε σε ποια κλιμακα σχηματίζεται
στην πέμπτη βαθμίδα της (V), κατεβαίνουμε
ένα διάστημα 5Κ απο
τον χαμηλότερο φθογγο(Ντο στο παράδειγμά
μας) και βρίσκουμε την Φα ελάσσονα.
Τέλος, για να βρόυμε
σε ποιά κλίμακα σχηματίζεται στην έκτη
βαθμίδα της (VI), κατεβαίνουμε ένα διάστημα
6μ απο τον χαμηλότερο
πάντα φθόγγο(Ντο στο παράδειγμά μας)
και βρίσκουμε τη Μι ελάσσονα.
Άρα για το διάστημα
ΝΤΟ – ΜΙ του παραδείγματος, η βάση του
βρίσκεται:
- Στην ΙII βαθμίδα της ΛΑ ελάσσονας
- Στην V βαθμίδα της ΦΑ ελάσσονας
- Στην VI βαθμίδα της ΜΙ ελάσσονας